Verschuivingen in formele zorg en mantelzorg voor thuiswonende ouderen in Nederland van 2009 tot 2013

Samenvatting

Samenvatting

Achtergrond Om de snel stijgende Nederlandse zorgkosten te beperken, zijn verzorgingshuizen vervangen door goedkopere thuiszorg (formele zorg) of mantelzorg (informele zorg). Het langer thuis wonen leidde tot een groeiende vraag naar formele en mantelzorg. Het doel van dit artikel is inzicht krijgen in: 1) de trends in geleverde formele en mantelzorg; 2) dekking van zorgbehoeften van thuiswonende ouderen, en 3) associaties tussen zorgbehoeften en kwaliteit van leven (KvL).

Methoden Cross-sectionele basismetinggegevens werden gebruikt van ‘The Older Persons and Informal Caregivers Survey – Minimum DataSet’ bestaande uit 54 studies uitgevoerd in 2008-2014. 12.735 deelnemers werden geïncludeerd (leeftijd ≥65 jaar, thuiswonend en hulp nodig met wassen, aankleden, medicatie of huishouden). Percentages formele en/of mantelzorg werden beschreven en de associatie met KvL werd onderzocht met ordinale (zelf-gerapporteerde KvL) en lineaire (EQ-5D) regressiemodellen.

Resultaten Het percentage formele zorg daalde van 75% naar 63% en het percentage mantelzorg steeg van 16% naar 28% van de geïncludeerde ouderen tussen 2009 en 2013 (p<0.001). Ongeveer één op de vier thuiswonende ouderen had één of meer onvervulde zorgbehoeften. Het niet ontvangen van formele zorg is geassocieerd met een hogere KvL (zelf-gerapporteerde KvL: OR=1,39, CI=[1,251-1,544]; EQ-5D: regressiecoëfficiënt=0,038 CI=[0,023-0,053]).

Conclusie De verschuiving van formele naar mantelzorg samen met de lage dekking van zorgbehoeften onderstreept de noodzaak tot meer ondersteuning van thuiswonende ouderen in Nederland en hun mantelzorgers.

Abstract

Background Aged care homes have been substituted by homecare to reduce the increasing Dutch healthcare costs. Ageing in place has led to a growing demand on formal and informal caregivers. The aim of this study was to examine: 1) the trends in formal and informal care, 2) whether care needs of community-living older adults are met, and 3) the association between care needs and quality of life (QoL).

Methods Baseline data were used from ‘The Older Persons and Informal Caregivers Survey – Minimum DataSet’, which combines 54 studies conducted in 2008-2014. 12,735 participants met the inclusion criteria (age ≥65 years, living independently, needing assistance with washing, dressing, medication or household chores). Proportions of participants receiving formal or informal care were reported and associations with QoL were examined using ordinal (self-rated QoL) and linear (EQ-5D) regression.

Results Formal care decreased from 75% to 63% and informal care increased from 16% to 28% between 2009 and 2013 (P < .001). Approximately one in four participants received no formal or informal care. Receiving no formal care was associated with a better QoL (self-rated QoL OR=1.39, CI=[1.251-1.544]; EQ-5D regression coefficient=0.038 CI=[0.023-0.053]).

Conclusion The shift from formal to informal care together with the unmet care needs of community-living older adults in the Netherlands underlines the need for more support and a higher demand on informal caregivers.