Kwetsbaarheid bij ouderen met een verstandelijke beperking: operationalisering, risico en opsporing

Samenvatting

Ondanks een toename in levensverwachting, is er in de oudere populatie met verstandelijke
beperkingen nogal eens sprake van multipele gezondheidsproblemen en
vroegtijdige functionele achteruitgang. Wij maakten gebruik van de data van de studie
Gezond Ouder met een verstandelijke beperking (GOUD), om in deze populatie de
kwetsbaarheid in kaart te brengen, geoperationaliseerd als een speciaal ontwikkelde
kwetsbaarheidsindex van 50 items. Omdat nog niet eerder een kwetsbaarheidsindex
was toegepast in een vroeg-gehandicapte populatie, moest vastgesteld worden of deze
even voorspellend is voor achteruitgang van gezondheid en zelfstandigheid als in de
algemene oudere populatie. In dit artikel geven wij een samenvatting van de opzet en
resultaten. In een bijna-representatieve studiepopulatie van 982 50-plus cliënten van
de verstandelijk gehandicaptenzorg bestudeerden wij cross-sectioneel de verdeling van
kwetsbaarheid, en gedurende een follow-up van 3 jaar de predictieve validiteit.
De resultaten tonen dat deze populatie gemiddeld eerder en ernstiger kwetsbaar
is dan de algemene 50-plus populatie. Een hogere mate van kwetsbaarheid is voorspellend
voor achteruitgang van (instrumentele) ADL en mobiliteit, toename van het
medicijngebruik, hogere zorgbehoefte, en hogere sterfte, maar niet voor toename in
ziekenhuisopnames. In een hypothetisch model van potentiële oorzaken van kwetsbaarheid
maken wij duidelijk, waarop preventie en interventie zich moeten richten,
om te komen tot meer gezonde, zelfstandige en kwalitatief bevredigende levensjaren
voor deze groep.