Benzodiazepineverslaving; een stille verslaving onder ouderen

Samenvatting

Benzodiazepinen worden frequent langdurig voorgeschreven voor de behandeling van angst en slaapproblemen, ondanks
verschillende richtlijnen hiermee terughoudend te zijn. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op de balans tussen de effectiviteit op
langere termijn en de bijwerkingen (verslaving, anterograde amnesie en verhoogd risico op (onge)vallen en mortaliteit). De
verslavende eigenschappen van benzodiazepinen blijken ook op te treden bij gebruik van laag-therapeutische doseringen.
Hoewel aanvankelijk de aandacht uitging naar het optreden van ontwenningsverschijnselen bij staken, is de laatste decennia
meer en meer aandacht gekomen voor de psychologische aspecten van deze verslaving. Recentelijk werd in
dierexperimenteel onderzoek het effect van benzodiazepinegebruik op het beloningssysteem in de hersenen aangetoond.
Wanneer langdurig benzodiazepinegebruik als probleem wordt onderkend door arts en patiënt blijken verschillende
behandelmodaliteiten effectief. Eén op de vier langdurig gebruikers kan op eigen kracht stoppen na goede psycho-educatie
en aanmoediging. Twee op de drie kunnen stoppen met behulp van systematische dosisreductie onder begeleiding van een
arts of psycholoog. In geval van een onderliggende slaap- of angststoornis, verdient het aanbeveling deze laatste behandeling
aan te vullen met cognitieve gedragstherapie. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, blijken ook de oudste ouderen goed
te kunnen profiteren van deze behandelingen.