Leidraad voor medisch wetenschappelijk onderzoek bij ouderen

Samenvatting

Dit artikel beschrijft de totstandkoming van de multidisciplinaire “Leidraad voor Medisch
Wetenschappelijk Onderzoek bij Ouderen”. Het aantal ouderen in Nederland neemt toe en daarmee het aantal
oudere personen dat gebruik maakt van medische producten en diensten. Desondanks is deze toename niet terug te zien in
medisch wetenschappelijk onderzoek. Zo zijn er weinig studies met geneesmiddelen en andere interventies die zich
specifiek richten op de oudere populatie, terwijl dit hoogst noodzakelijk is omdat geneesmiddelengebruik in deze
populatie aanleiding is tot veel bijwerkingen en vermijdbare ziekenhuisopnames. Reden voor de ondervertegenwoordiging is
de multi-morbiditeit, die vaak leidt tot exclusie, maar ook het ontbreken van geschikte onderzoeksmethoden voor deze
populatie. De geringe vertegenwoordiging van ouderen en de recente wijzigingen in Europese en Nederlandse wetgeving
hebben aanleiding gegeven om deze leidraad op te stellen. De leidraad biedt onderzoekteams aanbevelingen om het proces
en de praktische uitvoering van ouderenonderzoek te verbeteren. Van 2014–2017 is aan dit kwaliteitsproject gewerkt, waarbij
zes thema’s zijn behandeld: ‘Werving en Selectie’ en ‘Informed Consent’ (middels systematisch literatuuronderzoek), ‘Uitval’ en
‘Verzet’ (vragenlijstsurvey) en ‘Proportionaliteit’ en ‘Maatschappelijke Relevantie’ (focusgroepen). Op basis van deze methoden
en consensus van een multidisciplinaire expertgroep zijn 45 aanbevelingen gedefinieerd. Betrokkenheid van ouderen vond
plaats binnen de expertgroep en gedurende het project. Medische wetenschappelijke verenigingen en andere relevante
maatschappelijke partijen hebben feedback gegeven. De “Leidraad voor Medisch Wetenschappelijk Onderzoek bij Ouderen”
biedt hopelijk de handreikingen om zowel de kwaliteit als de kwantiteit van het onderzoek met ouderen te stimuleren om
gericht op de toenemende maatschappelijke en wetenschappelijke vragen, goed en verantwoord onderzoek uit te voeren
voor en met ouderen.