Meting van burgerschapscompetenties van jongeren in het middelbaar beroepsonderwijs

Samenvatting

In dit artikel staan de burgerschapscompetenties van studenten in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) centraal. Onder burgerschap worden de competenties verstaan die nodig zijn om, ondanks verschil, vreedzaam en constructief met anderen te kunnen samenleven.
We beschrijven de constructie van een instrument voor meting van burgerschapscompetenties in het mbo en de resultaten daarvan. Het theoretisch raamwerk is ontleend aan een bestaand  meetinstrument voor het funderend onderwijs. Het conceptuele kader beschrijft drie taken die representatief zijn voor burgerschap in het mbo: ‘democratisch handelen’, ‘maatschappelijk verantwoord handelen’ en ‘omgaan met maatschappelijke vraagstukken’.
Het ontwikkelde instrument is afgenomen onder 2500 studenten op een brede doorsnede van mbo-instellingen. De psychometrische eigenschappen zijn goed. De verschillende componenten hangen samen, waarbij kennis een meer autonome plaats inneemt naast burgerschapsattituden en vaardigheid. Vrouwelijke studenten scoren grosso modo hoger dan mannen.
De burgerschapscompetenties van studenten in uiteenlopende opleidingen lijken veel op elkaar.
Het onderzoek laat zien dat meting van de burgerschapscompetenties van mbo-studenten mogelijk is, en stelt in staat de burgerschapscompetenties van groepen studenten met uiteenlopende achtergrondkenmerken en uit uiteenlopende opleidingen in kaart te brengen. Daarmee wordt het mogelijk groepen en instellingen te vergelijken en onderzoek te doen naar kenmerken van effectief
burgerschapsonderwijs in het mbo.