Professionele leergemeenschappen in het voorgezet onderwijs: ervaren professionel ruimte voor professionele ontwikkeling en schoolontwikkeling

Samenvatting

Professionele leergemeenschappen (PLGs) hebben onder andere als doel om zowel professionele ontwikkeling van leraren als schoolontwikkeling te bevorderen. Dit veronderstelt dat leraren hiervoor professionele ruimte ervaren binnen hun school. In dit onderzoek is daarom ervaren professionele ruimte van 18 leraren in het voortgezet onderwijs onderzocht die deelnemen aan een bovenschoolse PLG. Deze leraren zijn bij de start en aan het einde van het schooljaar geïnterviewd over hun ervaren professionele ruimte, waarbij er ingezoomd is op de mate (sterke of minder sterk), richting (professionele ontwikkeling of schoolontwikkeling) en de aard (stabiel of veranderlijk) van ervaren professionele ruimte. De resultaten laten zien dat leraren vooral professionele ruimte ervaren voor hun eigen ontwikkeling, maar een geringe mate van professionele ruimte ervaren voor schoolontwikkeling. Meer specifiek zijn er vijf categorieën van ervaren professionele ruimte geïdentificeerd: 1) in sterkere mate professionele ruimte ervaren voor professionele ontwikkeling dan voor schoolontwikkeling (stabiel), 2) in sterke mate professionele ruimte ervaren voor professionele ontwikkeling en voor schoolontwikkeling (stabiel), 3) in sterke mate professionele ruimte ervaren voor professionele ontwikkeling en een afname van schoolontwikkeling (veranderlijk), 4) in geringe mate professionele ruimte ervaren voor zowel professionele ontwikkeling als voor schoolontwikkeling (stabiel) en 5) in toenemende mate professionele ruimte ervaren voor professionele ontwikkeling en schoolontwikkeling (veranderlijk). Geconcludeerd wordt dat ervaren professionele ruimte voornamelijk een stabiele aard heeft en dat de mate en richting afhankelijk zijn van persoonlijke kenmerken van de leraar (zoals intenties) en kenmerken van de schoolcontext (zoals leercultuur in vaksecties en schoolleiding).