Is de cloze-toets een betrouwbare en valide maat voor begrijpend lezen?
Trefwoorden:
begrijpend lezen, cloze-toets, validiteit, betrouwbaarheid, technisch lezen, woordenschat, comprehension, cloze test, validity, reliability, reading fluency, vocabularySamenvatting
De cloze-toets (een toets waarbij kinderen gaten in de tekst moeten opvullen) is een korte leestoets die gebruikt wordt om begrijpend lezen te meten. Maar over de kwaliteit van de cloze-toets als maat voor begrijpend lezen bestaat twijfel. In dit onderzoek is in twee studies de betrouwbaarheid en de validiteit van twee typen meerkeuze cloze-toetsen onderzocht: een cloze-toets met systematisch geplaatste gaten (SG), gaten die om het 11e woord zijn geplaatst, en een cloze-toets met variabel geplaatste gaten (VG), waarbij de gaten zo zijn geplaatst dat tekstbegrip wordt gevraagd. De eerste studie is uitgevoerd bij 312 kinderen uit groep 7, de tweede bij 100 kinderen uit de groepen 5 en 6. De resultaten van beide studies laten zien dat de VG cloze-toets hoger samenhangt met woordenschat dan de SG cloze-toets, terwijl de SG cloze-toets juist hoger samenhangt met technisch lezen dan de VG cloze-toets. Daarnaast hangt de accuratesse waarmee de cloze-toets wordt gemaakt hoger samen met begrijpend lezen dan de snelheidsscore. Geconcludeerd wordt dat de accuratessescore van de VG cloze-toets de meest valide cloze-toets is om begrijpend lezen te meten. De betrouwbaarheid van deze toets is echter onvoldoende. Daarom wordt geconcludeerd dat geen van de onderzochte varianten van de cloze-toets daadwerkelijk geschikt lijkt om begrijpend lezen te meten.
