Docentonderzoek nader bekeken: een reviewstudie naar de aard en betekenis van onderzoek door docenten

Samenvatting

Docentonderzoek wordt gezien als een gewenst onderdeel van de expertise van docenten. Echter, in de nationale en internationale literatuur is onduidelijk hoe docentonderzoek gekarakteriseerd wordt en hoe het zich onderscheidt van ander onderwijsonderzoek en van goed lesgeven. Deze literatuurstudie is erop gericht meer duidelijkheid te scheppen over de aard en de betekenis van docentonderzoek. Reguliere databases zijn systematisch onderzocht op artikelen over onderzoek door docenten uit de periode 2009-2012. Op basis van een analyse van 160 artikelen worden vier meest voorkomende vormen van docentonderzoek in kaart gebracht, te weten: Action research, Lesson study, Self-study en Design-based research. Tevens worden voorbeelden van elk van deze typen docentonderzoek gegeven. Daarnaast wordt aandacht besteed aan aanbevelingen voor het verbeteren van docentonderzoek. Duidelijk wordt dat docenten in het basis- en voortgezet onderwijs die onderzoek doen, dit onderzoek vooral richten op directe verbetering van de onderwijspraktijk of hun eigen professionalisering. Wat weinig voorkomt, is dat docent-onderzoekers hiermee ook een bijdrage leveren aan het genereren van kennis over onderwijs. Dit zogenoemde ‘academische docentschap’ zou echter wel een oplossing kunnen bieden voor de spreekwoordelijke kloof tussen onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk.