Leerkracht-leerlingrelaties vanuit een motivationeel perspectief: het belang van betrokken en ondersteunende docenten

Samenvatting

Leerkracht-leerlingrelaties worden in deze bijdrage benaderd vanuit een motivationeel perspectief. Als theoretische basis wordt hiervoor gebruik gemaakt van de zelfdeterminatie-theorie. In een eerste deel komen de basisveronderstellingen alsook de centrale concepten van de zelfdeterminatietheorie aan bod. De vertaling van de theorie naar de onderwijscontext c.q. leerkracht-leerlingrelaties staat hierbij centraal. In een volgend deel wordt empirische evidentie voor dit motivationeel perspectief aangedragen aan de hand van vier onderzoeken in Nederland (in de bovenbouw van het basis- en eerste jaar voortgezet onderwijs). Aan bod komen het typeren van leerkracht-leerlingrelaties in relatie tot psychologische basisbehoeftenvervulling, evoluties in leerkracht-leerlingrelaties in de loop van een schooljaar en verbanden tussen ken-merken van leerkracht-leerlingrelaties en affectieve opbrengsten (motivatie, inzet) bij leerlingen. Evoluties in en verbanden tussen leerkracht-leerlingrelaties en affectieve opbrengsten werden onderzocht door middel van multiniveau (groeicurve)analyses. De bijdrage eindigt met een bespreking van de relevantie van de zelfdeterminatietheorie voor het optimaliseren van leerkracht-leerlingrelaties ten behoeve van het motiveren en stimuleren van de inzet voor school van leerlingen.