Pedagogische Studiën als platform voor (bijna) een eeuw van pedagogische wetenschap.

Samenvatting

Pedagogische Studiën (PS) heeft een cruciale rol gespeeld in de evolutie en afbakening van de onderwijswetenschap in Nederland. Dit artikel bediscussieert, met speciale aandacht voor een aantal sleutelfiguren (Gunning, Kohnstamm, Langeveld) en hoofdonderwerpen (zoals het meten van intelligentie), de vaak problematische relatie tussen wetenschap en praktijk. Vanaf het begin is pedagogie gezien als een ‘praktische wetenschap’. De betekenis van deze praktische benadering veranderde gedurende de geschiedenis van PS. Wat als 'praktisch’ werd aangeduid kon betekenen dat de focus kwam te liggen op beschrijven en analyseren van de complexiteit van onderwijs, het kon duiden op de pretentie om het onderwijs ‘wetenschappelijke te funderen’, op de normatieve dimensie van onderwijs en opvoeding, de beïnvloeding van onderwijsprocessen en innovaties in scholen of, zoals meer recent, op het stimuleren van directe betrokkenheid van mensen uit de praktijk in het onderzoek. In tegenstelling tot andere interpretaties wordt de geschiedenis van PS hier niet voorgesteld als een lineair proces van academisering en verwetenschappelijking. Een constante factor in de geschiedenis van PS is de worsteling van de redactie met de paradox dat mensen uit de praktijk nodig zijn ter legitimering van de praktische waarde en tegelijkertijd een afbakening van diezelfde praktijk nodig is om wetenschappelijk autonoom en geloofwaardig te zijn