Leerkracht zijn met mijn lerarendiploma? Neen, dank u. Een onderzoek naar de redenen van gekwalificeerde leraren om niet te starten in het onderwijs na afstuderen of na korte tijd eruit te stappen

Samenvatting

Een tekort aan leraren is een probleem waarmee Vlaamse scholen kampen. Deze tekorten worden deels toegeschreven aan afgestudeerde leraren die ervoor kiezen niet in het onderwijs te stappen, of na enkele jaren het onderwijs te verlaten (‘exit attrition’). Ingegeven vanuit Human Capital Theory (Tye en O’Brien, 2002) wordt onderzocht waarom afgestudeerde leraren van de initiële lerarenopleiding, na een investering van minstens drie jaar succesvolle studie, niet (meer) geneigd zijn om in het onderwijs te werken. Een survey-onderzoek werd uitgevoerd bij 235 Vlaamse leerkrachten (van 2309 gecontacteerde afgestudeerde leraren), die vijf jaar na afstuderen in 2001-2002, niet (meer) werkzaam zijn in het onderwijs. Een derde van hen (N = 81) heeft nooit in het onderwijs gestaan na afstuderen. De topreden om niet (meer) werkzaam te zijn in het onderwijs is het gebrek aan toekomstperspectief, zoals gebrek aan zekerheid van werk en loon en beperkte doorgroeimogelijkheden. Deze reden geldt echter significant meer voor de uitgestroomde leraren met onderwijservaring. Hetzelfde patroon wordt vastgesteld voor het gebrek aan steun door directie en collega’s, gevolgd door hoge taakbelasting en moeilijke relaties met ouders. Met andere woorden, hoe langer de investering van leraren in opleiding en vroege carrière, hoe meer en hoe zwaarder negatieve ervaringen wegen bij de beslissing om uit het onderwijs te stappen. Initiatieven gericht op de loopbaan van leraren en op extra steun, ook naar taakbelasting en relaties met ouders, tijdens de eerste vijf jaren bieden perspectief.