(Leren) onderzoeken door docenten in het voortgezet onderwijs

Samenvatting

Dit artikel beschrijft de resultaten van een eerste empirische verkenning naar drie Nederlandse projecten waarin docenten in het voortgezet onderwijs onderzoek (leren) doen in hun eigen praktijk in samenwerking met een instituut voor wetenschappelijk onderzoek. Op dit moment zijn er van dergelijke projecten in het Nederlandse onderwijs gaande, passend bij de trend om kennis over onderwijs meer in samenwerking tussen docenten, scholen en instituten voor onderwijskundig onderzoek te ontwikkelen. Dit artikel is bedoeld als een pas op de plaats en laat zien welke resultaten de gekozen projecten opleveren voor de betrokken docenten en scholen, en hoe deze resultaten samenhangen met organisatiekenmerken van de projecten. In totaal zijn 48 docenten en 17 managers van 11 scholen bevraagd op hun perceptie van de opbrengsten. Bij de analyse van de interviews is gebruik gemaakt van de criteria voor practitioner research (Anderson en Herr, 1999) waarin vijf typen van validiteit worden onderscheiden die een indicatie geven van de kwaliteit van het onderzoek door docenten. De projecten leveren vooral resultaten op voor individuele docenten zoals ontwikkeling van kennis en vaardigheden met betrekking tot onderzoek doen, een meer kritische houding, en bewustwording van en (intentie tot) verandering in handelen in de klas. In veel mindere mate werden resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Er is geen samenhang gevonden tussen de organisatiekenmerken en de resultaten op docentniveau, wel met resultaten op schoolniveau. Willen dergelijke projecten ook leiden tot een gezamenlijke ontwikkeling van wetenschappelijke kennis, zal meer geïnvesteerd moeten worden in disseminatie van kennis, en in het bewaken van de kwaliteit van het onderzoek.