Contrasten en praktijken: Waardevormend onderwijs en burgerschapsvorming op drie vwo-scholen

Samenvatting

In dit vragenlijstonderzoek worden de doelstellingen, praktijken en leerresultaten ten aanzien van waardevormend onderwijs op drie vwo-scholen met te onderscheiden burgerschapsoriëntaties onderzocht. Nagegaan wordt wat docenten en leerlingen in de bovenbouw nastreven op het gebied van pedagogische doelen, sociaal-maatschappelijke doelen, morele ontwikkeling, omgang met waarden en dialoog, en pluriformiteit; hoe dit in de praktijk gestalte krijgt en hoe docenten en leerlingen de leerresultaten inschatten. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat waardevormend onderwijs een uitgesproken sociale invulling kan hebben, kan bestaan uit een combinatie van een accent op sociale ontwikkeling en op autonomieontwikkeling, of vormgegeven kan worden vanuit een duidelijke nadruk op autonomieontwikkeling. Leerlingen verschillen niet zoveel van elkaar in wat zij wensen ten aanzien van waardevormend onderwijs. De verschillen in praktijken en leerresultaten die zij aangeven hangen samen met de school waar zij op zitten. Verrassend is dat leerlingen inhoudelijk andere accenten blijken te leggen dan docenten: hun interesse is socialer en meer maatschappelijk en politiek geëngageerd dan docenten aangeven.