Stabiliteit en verandering in de samenhang tussen psychosociaal functioneren en schoolprestaties gedurende het basisonderwijs

Samenvatting

In dit artikel wordt met behulp van structurele modellen de relatie nagegaan tussen schoolprestaties (taal/rekenen), psychosociale factoren en achtergrondkenmerken van leerlingen op vier tijdstippen (groep 2, 4, 6 en 8) in het basisonderwijs. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van gegevens uit het PRIMA-cohort onderzoek over 2693 kinderen. Over de basisschoolperiode is, conform de verwachtingen, sprake van toename van taal- en rekenvaardigheid, en afname van motivatie; het zelfvertrouwen blijft gemiddeld op eenzelfde niveau en het welbevinden neemt af. Motivatie, zelfvertrouwen, en opleiding van de ouders blijken een positief effect te hebben op schoolprestaties; een hogere opleiding leidt tevens tot hogere motivatie. Etniciteit heeft een negatief effect op schoolprestaties: prestaties van allochtone leerlingen zijn lager. Meisjes zijn meer gemotiveerd, en hebben een beter welbevinden op school dan jongens. Het patroon van relaties is nagenoeg gelijk over de vier achtereenvolgende tijdstippen. Als afwijking van het algemene patroon vinden we voor risicoleerlingen een kleiner effect van motivatie op prestaties dan voor de overige leerlingen.