Gebruik van onderwijskundige prikkels in het universitaire rechtenonderwijs

Samenvatting

Ingegeven door beelden van ongeïnspireerde docenten en weinig betrokken studenten heeft de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrecht in 1992 besloten het onderwijs drastisch te veranderen. Vijf cursusprogramma’s zijn ontwikkeld, geïmplementeerd en geevalueerd. Er zijn twee typen van onderwijskundige prikkels gebruikt om studenten te stimuleren probleemoplossingsopdrachten uit te voeren en werkgroepen bij te wonen waarin juridische probleemoplossingsvaardigheden centraal stonden. In twee cursusprogramma’s konden studenten kiezen om te worden beloond voor hun aanwezigheid bij werkgroepen en het maken van de opdrachten. Zij konden dan ongeveer eenderde van de eindtoets overslaan. Dit deel had de waarde van het cijfer dat kon worden behaald met de cijfers voor de opdrachten. In de drie andere cursusprogramma’s had de prikkel een andere vorm: studenten die zich goed wilden voorbereiden voor elke werkgroep konden aan het begin van de cursus kiezen voor een intensief onderwijstraject waarin docenten zich concentreerden op feedback op de huiswerkopdrachten in plaats van de studiestof in het algemeen te behandelen. Variantieanalyses zijn uitgevoerd om de relatie te onderzoeken tussen de twee typen prikkels en de inzet van studenten, hun prestaties en hun tevredenheid met het onderwijs. De resultaten geven aan dat beloning van studenten een positief effect had op de inzet en de prestaties van de studenten. Dit was met name het geval bij de beloning middels de vervanging van een deel van de eindtoets door het cijfer voor de tussentijdse opdrachten. Er is geen verband aangetoond met de tevredenheid van studenten over kenmerkende onderdelen van het onderwijs.