Effecten van expliciete instructie in leesstrategieën en ‘peer tutoring’ op tweede en vijfdeklassers

Samenvatting

Dit artikel rapporteert een onderzoek naar de effecten van expliciete instructie in leesstrategieën, gevolgd door oefening onder leiding van de leerkracht (STRAT), ‘in cross age’ (STRAT+CA)- of in ‘reciprocal same age peer tutoring’-koppels (STRAT+SA) op strategiegebruik en begrijpend-leesprestaties bij tweede- en vijfdeklassers.Tijdens twee schooljaren werd een quasi-experimenteel onderzoek met ‘pretest’-, ‘posttest’- en retentietestmeting opgezet. Data van gestandaardiseerde begrijpend-leestoetsen en vragenlijsten omtrent strategiegebruik werden aan een multiniveauanalyse onderworpen.Voor de tweedeklassers werden positieve significante posttesteffecten gevonden voor begrijpend lezen (STRAT+CA) en strategiegebruik (STRAT, STRAT+SA, STRAT+CA). Positieve retentie-effecten werden voor deze leeftijdsgroep enkel vastgesteld voor strategiegebruik (STRAT+CA). Voor de vijfdeklassers werden positieve significante post- (STRAT, STRAT+SA, STRAT+CA) en retentie-effecten (STRAT, STRAT+CA) gevonden op het vlak van begrijpend lezen. In tegenstelling tot wat werd verwacht, bleek voor het tweede leerjaar expliciete strategie-instructie niet steeds tot verbeterde leesprestaties te leiden; enkel in combinatie met cross age peer tutoring was dat het geval.Voor het vijfde leerjaar bleken de verwachtingen in verband met de effecten van expliciete strategie-instructie op prestaties in begrijpend lezen wel ingelost te worden en waren er ook aanwijzingen dat vooral de combinatie met cross age peer tutoring tot betere resultaten leidt. Opvallend genoeg kon bij het vijfdeleerjaar evenwel geen effect op het gebruik van leesstrategieën vastgesteld worden.