Het portfolio als reflectie-instrument voor docenten-in-opleiding

Samenvatting

In dit artikel wordt verslag gedaan van een onderzoek naar de aard van reflectie in portfolio’s van docenten-in-opleiding. Hiervoor zijn 39 ontwikkelingsportfolio’s geanalyseerd. Bestaande theorieën over reflectie boden weinig handvatten om een categorieënsysteem voor de inhoudsanalyse van de portfolio’s op te baseren. Er is gebruik gemaakt van de theorie over leeractiviteiten. De docenten-in-opleiding bleken in hun portfolio voornamelijk gericht te zijn op (het verbeteren van) hun handelen. Zij gaan na wat ze gedaan en geleerd hebben, waarin ze zich ontwikkeld hebben en formuleren voornemens voor de toekomst. Bij het terugkijken op hun ontwikkeling bespreken de docenten-in-opleiding zowel de voor hen belangrijke ervaringen ieder afzonderlijk, als brengen zij verschillende ervaringen over een tijdsperiode heen met elkaar in verband. De docenten-in-opleiding gebruiken het portfolio minder vaak om situaties en ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan beter te begrijpen. Om dit laatste meer te stimuleren lijkt begeleiding rondom het maken van het portfolio van groot belang.