Leeromgevingen volgens ouders en leraren: voorkeuren en realisatie

Samenvatting

In verschillende sectoren van ons onderwijssysteem zijn de laatste jaren vernieuwingen in leeromgevingen voorgesteld, geïnspireerd door constructivistische opvattingen over leren. De implementatie ervan komt moeizaam van de grond. Leraren houden vaak nog vast aan traditionele, sterk gestructureerde leeromgevingen. Deze situatie roept de vraag op welke varianten van leeromgevingen leraren wenselijk achten en feitelijk toepassen. Gezien de invloed van het thuismilieu op de ondersteuning van leerlingen bij het leren is het bovendien van belang zicht te krijgen op ouderlijke opvattingen over leeromgevingen. In deze studie rapporteren we resultaten van een enquêtestudie naar opvattingen over en realisatie van verschillende leeromgevingen onder 636 ouders, 285 leraren en 951 leerlingen, afkomstig uit verschillende onderwijstypen. Drie varianten van leeromgevingen zijn onderzocht: directe instructie, zelfontdekkend leren en didactiek van authentiek leren. De resultaten wijzen uit dat leraren vrij vaak kiezen voor directe instructie en nauwelijks voor zelfontdekkend leren. Leraren creëren af en toe een leeromgeving waarin sprake is van authentiek leren. Voorts komen ouderlijke voorkeuren over het algemeen redelijk overeen met de didactische praktijken van leraren. Verder komt zelfontdekkend leren vaker voor in het basisonderwijs en middelbaar beroepsonderwijs dan in het voortgezet onderwijs en hangt de toepassing ervan samen met het vertrouwen van leraren in zelfsturing door leerlingen en een veranderde rolopvatting inzake onderwijzen. Toepassing van directe instructie houdt verband met de eigen leervoorkeur van de leraar.