Flexibilisering van het middelbaar beroepsonderwijs: mythe of mogelijkheid?

Samenvatting

In dit artikel worden de resultaten van twee evaluatiestudies ten aanzien van de werking van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs nader beschouwd. Centraal daarbij staat het concept flexibilisering dat uiteengelegd wordt in vier categorieën, namelijk: organisatorische flexibilisering, flexibilisering van opleidingstrajecten en van het curriculum en pedagogisch-didactische flexibilisering. Responsiviteit en transparantie worden gedefinieerd als de twee centrale dimensies van een flexibel stelsel van beroepsopleidingen. Uit de resultaten van de studies blijkt dat van een dergelijk stelsel nog geen sprake is. In de onderwijspraktijk krijgt flexibilisering van het onderwijsproces nog nauwelijks gestalte. Ook de wet zelf blijkt inconsistenties te bevatten die belemmerend werken voor de realisatie in de onderwijspraktijk. Het artikel eindigt met enkele relativeringen ten aanzien van het streven naar flexibilisering van het onderwijsproces. Een volledig geflexibiliseerd onderwijsproces is onmogelijk en onwenselijk. Pedagogisch-didactische flexibilisering vanuit het perspectief van de loopbaan van deelnemers is daarentegen een weg die binnen de grenzen van het mogelijke en wenselijke, naar een meer responsief en transparant stelsel van beroepsopleidingen zou kunnen leiden. Meer ruimte voor de (professionalisering van) actoren in de onderwijspraktijk en minder centrale aansturing is daarbij een voorwaarde.