Sociale pedagogiek in Nederland 1900-1950
Samenvatting
De geschiedenis van het sociaal-pedagogischdenken laat zich grofweg opdelen in drie fasen: de negentiende eeuw, de eerste helft van deze eeuw, en de naoorlogse periode. Menbehoeft niet het spoor terug te volgen tot haarDuitse geboorteakte om getroffen te rakendoor de vele betekenissen die aan de term'sociale pedagogiek' gehecht zijn. In ander-halve eeuw zijn zowel het adjectief en het sub-stantief als het leeftijdscriterium en de doel-groepen regelmatig voorwerp van discussie enverschuivingen geweest. Tot de eeuwwisse-ling, de eerste fase, sprak het vanzelf dat deopvoedkunde 'sociaal' was, in de zin van haargerichtheid op 'het volk'. De burgerij vatte, inde geest van de Verlichting en de Romantiek,maatschappelijke problemen op als moreletekorten, en deze vormden een gerede aanlei-ding tot opvoedende bemoeienis door patroonsen kerken. Zo kon de sociale opvoeding alsinstrument van civilisatie en disciplineringvanaf de tweede helft van de vorige eeuw ookwerkzaam zijn binnen processen van verzui-ling en emancipatie. Met de wetenschappelij-ke filantropie, in het laatste kwart van deeeuw, komen vanuit een sociaal-liberale oriën-tatie een zekere reflectie en een planmatigeaanpak op gang.
