Effecten van voorschoolse stimulerings-programma's: een review van reviews

Samenvatting

Bij de bestrijding van onderwijsachterstanden worden voorschoolse stimuleringsprogramma's in preventieve zin ingezet. In dit artikel wordt de vraag behandeld hoe sterk het effectvan zulke programma's op de ontwikkeling vankinderen is. Ter beantwoording zijn tienreviews verschenen tussen 1983 en 1993geanalyseerd. De reviews zijn op vier criteriabeoordeeld: de selectie van de bronstudies, decodering van de kenmerken van de studies, demanier waarop de resultaten van de studies zijngeïntegreerd en de correspondentie tussen degepresenteerde data en de getrokken conclusies. Acht van de tien reviews blijken ten aanzien van deze criteria ernstige tekorten te vertonen. De resterende twee reviews laten devolgende conclusies toe: a. na afloop van de interventie laten IQtesten en schoolvorderingentoetsen een gemiddelde winst van ongeveereen halve sigma zien; b. de winst op het socialedomein bedraagt ongeveer een kwart sigma; c.in de meeste gevallen is de winst na één tottwee jaar niet meer aantoonbaar; d. effecten opde schoolloopbaan worden in slechts enkelestudies aangetoond; e. er is weinig bekend overde consequenties van vormgevingskenmerkenvoor de effectiviteit van de programma's. Tenslotte, aangezien het meeste onderzoek tussen1960 en 1980 is uitgevoerd bij Amerikaanse achterstandskinderen, is de generaliseerbaarheidvan deze conclusies naar de huidige Nederlandse situatie waarschijnlijk beperkt.