Leerkrachtgedrag

Samenvatting

In het artikel van Brekelmans, Wubbels enCréton wordt gerapporteerd over een onderzoek dat bij het Centrum voor Didactiek vanWiskunde en Natuurwetenschappen van deRijksuniversiteit Utrecht is uitgevoerd. Dezeonderzoeksgroep heeft inmiddels een omvangrijk onderzoeksprogramma op het gebiedvan interpersoonlijk leraarsgedrag afgewerkt.In het hier besproken onderzoek worden delaatste ontwikkelingen binnen dit onderzoeksprogramma weergegeven. In eerder onderzoek werd reeds een aantal aspecten van hetleraarsgedrag opgespoord. In de bijdrage aandit themanummer wordt een onderzoek beschreven waarin ten eerste, op basis van leerlingpercepties van dit gedrag, het interpersoonlijk gedrag van de leraar wordtbeschreven op de uit eerder onderzoek bekende acht aspecten en vervolgens wordt getrachteen typologie te ontwikkelen waarmee alleacht aspecten van het interpersoonlijk gedragtegelijkertijd gekarakteriseerd kunnen worden. De hierbij gebruikte techniek, nl. clusteranalyse, wordt in globale termen beschreven.Bijzonder veelbelovend is het dat het mogelijkblijkt verbanden aan te tonen tussen typenprofielen en de cognitieve en affectieve opbrengst bij leerlingen. In feite is daarbij sprakevan een procesprodukt onderzoek waarbijweliswaar het leraarsgedrag als verklarendevariabele wordt aangemerkt, maar slechtsvoor zover dit gedrag terug te vinden is in depercepties van de leerlingen. Sinds enkele jaren wordt in het effectiviteitsonderzoek denadruk gelegd op de functie van leerlingcognities als 'mediating variable' (cf Shulman,1986) tussen onderwijsaanbod en opbrengst.Het onderzoek van Brekelmans c.s. kan aande verdieping en onderbouwing van deze inzichten een bijdrage leveren.