Kinderen Leren Wiskunde - een studie over constructie en reflectie in het basisonderwijs

Samenvatting

Wat mag men verwachten van een ervaren schoolbegeleider met een achtergrond in de psychologie, die zich ontpopt als onderwijsontwikkelaar en onderzoeker? Jo Nelissen is er een, en de opbrengstliegt er in dit geval niet om. Ze bestaat uit een volledige reken/wiskundemethode voor het basisonderwijs (Rekenwerk) en wat meer zij, een analytischebeschrijving van het ontwikkelingsproces aangevuld met een procesonderzoek naar eITecten van hetontworpen en geïmplementeerde curriculum. Overhet 'meer' handelt de onderhavige studie, ontwikkelaars en onderzoekers mogen zich gelukkig prijzendat hier een 'reflective practicioner' (in de zin vanDonald Schön, Basic Books, 1983) de moeite heeftgenomen zijn ontwikkelwerk reflectief te beschrijven. Reflectief, opgevat in de zin van deze studiezelf, betekent 'het handelen bewust gemaakt en vervolgens in beschouwing genomen'. Terugkijkend optien 'jaar onderwijsontwikkeling en onderzoek,konden vier fasen en drie essentiële koerswijzigingen gekenschetst worden. Kort gezegd (een uitvoerige behandeling was al te lezen in dit tijdschrift (1983,60. 497509) kunnen de fasen benoemd worden metuitdrukkingen als 'psychologisch georiënteerdepractijkverbetering', 'in het voetspoor van Gal'perin', 'tussen Davydov en Wiskobas' en 'op zoek naarconstructieve activiteiten in probleemgericht reken/wiskundeonderwijs'. De koerswijzigingen aangebracht in het ontwikkelwerk', zijn op te vatten alsblikwisselingen van de ontwikkelaars. De eerste waseen gevolg van de behoefte aan één richtingbepalende theorie voor het ontwerpen van onderwijsmateriaal. Zo kwam men in het voetspoor van Gal'perin,onder meer daartoe geïnspireerd door het zojuistverschenen boek van Van Parreren en Carpay: 'Sovjetpsychologen aan het woord'. (Groningen, 1972).Het voetspoor bleek te smal, men kreeg behoefteaan ruimte voor leerprocessen en wiskundige leerinhouden. Davydov bleek zo zijn experimenten in terichten, Wiskobas leverde in die dagen haar eerstegrote Produkten op. Nu kon men dichter bij de leerlingen komen en in de schoolklassen waarnemenwaartoe leerlingen in staat zijn. Het waren hoofdzakelijk kleuterklassen, en daar bleken vervolgens de'rijke contexten' van Wiskobas meer indruk op leidsters en kinderen te maken dan de gekunsteldeopgaven uit de experimentele programma's van Davydov. Deze praktijkervaring leidde tot de laatsteblikwisseling, die zo zeg ik het maar even deaandacht van mooie curriculumspullen verlegdenaar constructieve leerlingenactiviteiten