Tussen letter en woord: het effect van oefening met wisselrijen

Samenvatting

Oefeningen met wisselrijen komen frequent voor in diverse onderwijsleerpakketten voor aanvankelijk lezen en uit de begeleidende handleidingen of aanvullende puhlikaties blijkt datmet wisseloefeningen nogal verschillende doelenworden nagestreefd. Omdat er empirisch weinigbekendis over het effect van deze oefeningen, isin een tweetal onderzoeken met in totaal 57beginnende lezers getracht het effect van wisselrijoefeningen op woordherkenning vast te stellen. De leerlingen oej'enden een kleine verzameling van relatief onbekende woorden in decontext van een wisselrij of in een willekeurig.samengestelde rij. De invloed van deze oefeningen op de leesvaardigheid werd nagegaan doormiddel van een leestoets waarin enkele woordendie met de geoefende woorden overeenkwamenen grajeemclusters die in de geoef ende woordenvoorkwamen waren opgenomen. Uit de resultaten blijkt dat herhaald lezen van woorden eeneffect kan hebben op het lezen van woorden, diein letterstructuur overeenkomen. Dit generalisatieeffect treedt echter op zonder dat hetO vereenkomstige grafeemcluster afzonderlijkheter gelezen wordt. De wijze waarop de herhaling plaatsvindt, in wisselrijen oflos.w woordrijenlijkt slechts een ondergeschikte rol te.spelen. De resultaten worden besproken in hetlicht van recente opvattingen omtrent het lerenlezen. De conclusie dat wisselrijen vermoedelijkgeen bijzondere rol spelen in het leren herken