De actuele betekenis van Herbarts didactische en schoolorganisatorische opvattingen

Samenvatting

Herbarts pedagogisch werk biedt tal van aanzetPunten voor de hedendaagse didawlogie. Zoprimeert in zijn pedagogisch denken en handelen de zorg op een bezinning op de doelstellingenVan opvoedingen onderwijs. Onderwijzen betekent voor Herbart aansluiten bij ervaringen.Zijn geschriften bevatten waardevolle inzichtenOmtrent keuze en ordening van de leerinhoud,het verloop van het onderwijsleerproces, de organisatievorm van leerkrachten en leerlingen ende evaluatie van het didactisch proces. Wij willende actuele betekenis van Herbarts didactische enschoolorganisatorische inzichten belichten. Hetl^jkt ons tevens wenselijk de interesse voor Herbarts onderwijsktmdige inzichten te situeren in^et geheel van de tendenzen die zich in de Her^artliteratuur van de laatste vier decennia manifesteren. Dit brengt ons tot het uitgangspuntVon onze bijdrage, nl. het verschijnsel van deherontdekking van Herbarts werk. Wij beschrijven dit verschijnsel, we schetsen de historischeachtergrond ervan en we zoeken naar de motieven die de hedendaagse 'HerbartRenaissance'kunnen verklaren. Het is een feit dat het werk van de negent'endeeeuwse Oldenburgse pedagoog JohannFriedrich Herbart steeds belangrijke impulsen^oor de onderwijspraxis bevat heeft. Dit manifesteerde zich het duidelijkst vanaf ca. 1870met invloedrijke Herbartianen zoals Tuiskonkiller te Leipzig en Wilhelm Rein te Jena, die^it Herbarts opvoedingstheorie een eigen pedagogisch systeem ontwikkelden, dat enerzijdspretendeerde wetenschappelijk gefundeerd te^ijn en anderzijds volkomen afgestemd was opde praktijk van de achtklassige volksschool,^en kan niet ontkennen dat het herbartia'iisme rond de eeuwwisseling een machtigegreep kreeg op de onderwijspraxis, niet enkel"1 Duitsland (Maier, 1940), maar in geheel