Tobben, tobben, tobben
Samenvatting
Dit boek, zo stelt de auteur in zijn voorwoord, speelt zich afrond de keuze van een onderzoeksbenadering. Het gaathierbij niet om een exposé over een aantal methodologischekwesties in engere zin, veeleer beoogt Slot zich bezig tehouden met enkele grondslagen van de eigen wetenschapen wetenschapsbeoefening. Hoewel dat in zijn geval depsychologie is, bezit hetgeen aan de orde wordt gesteldzonder twijfel ook relevantie ten aanzien van sociaalwetenschappelijk onderzoek in het algemeen. In hoofdstuk 2 bespreekt Slot de meer vertrouwde tegenstelling 'idiografischnomologisch' als analogon van het'emicetic dilemma' uit hoofdstuk 1. Evenals in dat hoofdstuk wordt geargumenteerd dat een gecombineerde emicetic benadering een nastrevenswaardig ideaal is, wordt hiergepleit voor het in sterkere mate betrekken van het idiografische gezichtspunt bij het verrichten van empirisch onderzoek. Ter illustratie wordt uitgebreid ingegaan op een onderzoek van Bem en Allen naar crosssituationele consistentie van persoonlijkheidstrekken in het gedrag van individuen. Bem en Allen bestrijden de nomothetische aanname dat een bepaalde trekdimensie (of groep van trekdimensies) universeel toepasbaar zou zijn op alle personen endat individuele verschillen gelijk gesteld moeten wordenmet verschillende posities op die dimensies. Naar hun mening is het noodzakelijk meer persoonlijke gegevens vanproefpersonen bij het onderzoek te betrekken, hetgeen zijrealiseerden door na te gaan in welke mate de onderzochtekenmerken en de door de onderzoekers gehanteerde definities van deze kenmerken relevant waren voor de door henonderzochte individuen. Nomothetisch gebaseerd onderzoek, waarmee voorspellingen over mensen kunnen worden gedaan, is volgens Bem en Allen gewoon een onmogelijkheid. Het kost weinig moeite in te stemmen met hunconclusie dat het in principe niet mogelijk is méér te bereiken dan het voorspellen van 'some of the people some ofthe time'. Aan de andere kant gaat hun opmerking dat'onze argumenten lijken te impliceren dat een onderzoekerhet hoogvariabele individu gewoonweg moet opgeven (...)'toch te ver. Het gevarieerde karakter van het menselijkgedrag is geen reden er de regelmatigheden in te ontkennen.
