'Vrijheid' als grondbegrip van de pedagogiek (I)

Samenvatting

'Buiten het bereik van alle opvoeding valt echter demens, wiens rede en zede natuurwetmatig beheerstworden; tevens is alle opvoeden en dus het bestaan vanopvoeders aldus uitgesloten', houdt Langeveld onsvoor (1971, p. 69). Maar Brezinka beweert in krassetaal het tegendeel: 'Ohne die Beziehung zwischen Ursache und Wirkung, "ohne ein Kausalverhältnis zwischen Erzieherund Zögling" lässtsich Erziehung garnicht denken' (1978, p. 43). En de vraag is: wie heefter gelijk? Is opvoeding onmogelijk binnen de optiekvan het 'causale denken' of maakt het causaliteitsbeginsel ('alles heefteen oorzaak') opvoeden eerst mogelijk? Dat is het grondprobleem van deze verhandeling.