De schooltoets na twaalf jaar

Samenvatting

Öf CITO Eindtoets Basisonderwijs bestaat 12 jaar.fii 1966 werd de toets {in Amsterdam) geïntroduceerd; de constructeurs kenden 6 functies aan de^oets toe. Deze waren a) Selectie voor het voortgezetonderwijs; h) Advies voor schoolkeuze aan deouders; c) Het opsporen van resene aan intellect; d)"Analyse van de stand van het ondenvijs; e)Concretisering van doelstellingen van het onderwijsf) Beïnvloeding van het lager ondenvijs. In hetl'iervolgende eerste deel van dit artikel worden defuncties a, h en c nader beschouwd. Aan de handempirische gegevens wordt nagegaan hoe deSelectie en adviesfunctie in de huidige praktijk tothun recht komen, en of er enige aanleiding is deontdekking van 'reserve aan intellect' te venvachIn het tweede deel van dit artikel, dat in het^'olgende nummer van Pedagogische Studiën zal^'erschijnen, worden de functies d. e en f nader"(■'keken. Aan de hand van enquêteresultaten wordtdaarin nagegaan of het 'bevoegd gezag' van de'oetsresidtaten gebruik maakt bij de beleid.svoering(functie d); op grond van o.a. een nauwkeurige("uilyse van het taalgedeelte van de schooltoets^^'ordt migegaan. in hoeverre de functies e en f^'ervuld worden. 'n het voorjaar van 1%6 werd ;uin 5198 zesdeklasleerlingen van Amsteixlumse openbare scholeneerste 'Amsterdamse Schooltoets' afgenomen,^en schoolvorderingentoets die in het onderwijs metgemengde gevoelens werd ontvangen. De toets werdpnder verantwoording van twee samenwerkende'nstituten Nulsseminarium (later Kohnstammin^t'tuut voor Onderwijsresearch) en het Research'istituut voor de Toegepaste Psychologie geconstrueerd en geanalyseerd. Het aantal deelnemendeScholen groeide zo snel, dat al na enkele jaren de."^t^anisatie van het project de krachten van desamenwerkende onderzoeksinstituten te bovenging. Het inmiddels (in 1968) opgerichte CITO namde toets, die al een landelijk karakter had gekregen,in 1969 over. Met ingang van de toets 1970 was ergeen sprake meer van een Amsterdamse Schooltoets maar van de Schooltoetsen Basisonderwijs. In1976 werd de naam veranderd in EindtoetsBasisonderwijs. De toets geniet ds 'CITOtoets'landelijke bekendheid. En dat is geen wonder: in hetcursusjaar 1975/76 namen 39% der Nederiandsescholen deel iuin de toets (Van Putten en Rijnbeek,1978). Het CITO zelf meldt dat jaarlijks 45% van deNederiandse zesdeklaspopulatie met de toetswordt geconfronteerd (CITO, 1978). De CITOtoetsis daarmee de belangrijkste toets bij de overg;ing vanhet basis naar het voortgezet onderwijs en heeftgezien zijn verspreiding een echt nation;mI kiuiikter.