Temporal order indisturbed reading
Samenvatting
In dit proefschrift heeft Bakker het resultaat van onderzoek beschreven naar de waarneming van temporeleordening in relatie tot het leerproces. Een fundamenteelordeningsproces van de taal is de rangschikking vanfonemen in een temporele sekwentie. Aan de ordeningvan de fonemen in de tijd, wordt de ordening van degrafemen naar plaats gekoppeld. Om te kunnen lerenlezen is het nodig om een woord auditief te analyseren,waarvoor de klanken van het woord in juiste volgordegeplaatst moeten worden. Het waarnemingsproces dathierbij een rol speelt is de waarneming van de opeenvolgende ordening van de klanken — temporele ordening. Uit het onderzoek van Bakker blijkt, dat waarnemen en retentie van een temporele volgorde (T.O.P.)alleen differentieert tussen goede en slechte lezers alsverbale stimuli (letters en cijfers) worden aangeboden,maar niet bij nietverbale stimuli (b.v. figuren zonderbetekenis). De vaardigheid van het waarnemen van eentemporele volgorde neemt toe met de leeftijd, maar bijkinderen met leesmoeilijkheden gaat dit proces langzamer. Meisjes tussen 5 jaar en 8 jaar leveren betereT.O.P.prestaties dan jongens van die leeftijd. In hettweede gedeelte van zijn studie gaat Bakker de resultaten van dit onderzoek naar T.O.P. in verband brengenmet het ontwikkelingsproces van de cerebrale dominantie. Het is nl. bekend dat bij 90% van de rechtshändigen,taal in de linkerhemisfeer gerepresenteerd wordt. Ookweet men, dat bij lesies van de linkerhersenhelft dewaarneming van auditieftemporele patronen gestoordis; in de meeste gevallen is dit de taaihemisfeer. De asymmetrie van de zojuist genoemde funkties inde hersenen zou in de loop van de ontwikkeling ontstaan.Leesstoornissen zouden daarom samen kunnen hangenmet een vertraagde rijping van de taaihemisfeer, hetasymmetrisch funktioneren ervan en zijn mediërenderol bij de waarneming van temporele verbale processen.Taalfunkties komen geleidelijk onder de controle van delinkerhemisfeer. Waarschijnlijk vindt deze specialisatiein fasen plaats: eerst de gesproken taal, later de geschreven taal.
