Pedagogiek en socialisatie-onderzoek: een analyse van vooronderstellingen aangaande de begrippen 'opvoeding' en 'socialisatie'

Samenvatting

De begrippen 'opvoeding' en 'socialisatie' wordenveelvuldig zonder onderling onderscheid gehanteerd: men ziet opvoeding als onderdeel van eenomvattender socialisatieproces, terwijl ook devisie verdedigd wordt, dat socialisatie een wezenlijkbestanddeel uitmaakt van opvoeding. Elk genoemdstandpunt kan men verdedigd vinden op grond vanomschrijvingen van wat opvoeding, resp. socialisatienu eigenlijk is. Echter: wat opvoeding of socialisatie'is', laat zich niet aflezen uit de sociale werkelijkheid; het is veeleer zo, dat we kunnen komen totomschrijvingen van genoemde begrippen (waarbijbeider betekenissen elkaar kunnen dekken) als wede werkelijkheid onder een bepaald oogmerk benaderen. Was het Waterink niet die schreef, dathoè men opvoeding ziet, welke laag men voor heteigenlijke in de opvoeding houdt, zonder twijfelsamenhangt met het principiële uitgangspunt datmen heeft? Kunnen opvoeders opvoeding niet anders ziendan vanuit hun principiële standpunt, de opvoedingswetenschap kan alleen op verantwoorde wijzebedreven worden indien men zich bewust is van de'uitgangspunten'. Deze uitgangspunten zijn niet vandirektprincipiële aard, ze hebben veeleer het karakter van stipulaties (afspraken), van assumpties(aannamen). In dit verband zou men met MitrofFzelfs van 'implicit commands' kunnen spreken:'In effect, what each inquirer does (and this is alsotrue of every scientific model) is to issue an implicit command e.g., 'So regard the world that theway my model represents it is true!' Thus, none ofthe models of science are to be taken as true or real