Het effect van een in een handleiding vastgelegde 'minitheorie' op het onderwijzen van woordbetekenissen
Samenvatting
Bij de opzet van het hierna te beschrijven onderzoek spraken wij van 'het onderwijzen van begrippen' i.p.v. het nu in de titel van dit artikelgebruikte 'onderwijzen van woordbetekenissen'.'Begrip' (concept) beschouwden wij als eenomvattende term, zoals deze vaak gehanteerdwordt o.a. door Carroll (1970) die conceptdefinieert als: 'the abstracted and often cognitively structured classes of mental experience'.Afgezien van de bekende bezwaren tegen hetgebruik van nieteenduidige termen bleek uitdiskussies over ons onderzoek dat het gevaarbestaat dat het hanteren van deze ene term, diestaat voor verschillende soorten leerinhouden,doet suggereren dat vrijwel identieke leer enonderwijskondities zouden gelden voor degehele skaia van begrippen (in omvattende zin).Zo zou men kunnen menen dat de leerkondities(Gagné, 1970) voor b.v. 'kernbegrippen' uit dewereldoriëntatie en begrippen uit de wiskundegelijk zouden zijn. Onderwijskundig het meestverhelderend is het aangeven van dimensies opgrond waarvan begrippen (in omvattende zin)kunnen worden ingedeeld, waarbij de dimensiesbetrekking hebben op verschillende leerkondities.Naar onze mening verwijzen de indelingen vanGagné (1970) en Van Parreren (1969) naaronderwijskundig belangrijke dimensies. Gagnémaakte onderscheid tussen konkrete en abstrakte (gedefinieerde) begrippen. Dit onderzoek was mogelijk dankzij de medewerking van velen; van wie wij noemen: mej.A(tie) de Zeeuw die, vol toewijding, betrokkenwas bij het gehele onderzoek en hierover haarhoofdakteskriptie schreef, de pedagogiekdocenten A. A. Hiddink en J. B. Wassink en de herenW. Doeleman en G. Switters resp. hoofd van deJohan Willem Friso en hoofd van de Groen vanPrinstererschool voor chr. basisonderwijs teEnschede. Tenslotte is dank verschuldigd aanprof. dr. C. F. van Parreren voor zijn suggestiester verbetering van een vroeger manuskript.
