Prof. Dr. Walter Asmus: 35 jaar Herbartstudie
Samenvatting
De laatste twintig jaar constateert men in deDuitse pedagogische literatuur een aantal publikaties (boeken, tijdschriftartikelen, dissertaties)over de persoon en de leer van Herbart. Wat bijde lectuur hiervan spontaan opvalt, is de rehabiliterende tendens. Als Herbart in 1841 inGöttingen sterft is zijn filosofie en a fortiori zijnpedagogische theorie gedoemd om met de persoon te verdwijnen. Nochtans ontstaat vrijwelonmiddellijk na zijn dood, bij enkele van zijnstudenten interesse voor zijn filosofisch werk(H. G. Brzoska en K. V. Stoy in Jena; G. Schillingin Giessen; M. Gregor en G. F. Taute inKönigsberg; F. Lott in Wenen; E. Bobrik inZürich; K. S. Cornelius in Halle; L. von Strümpell in Leipzig). Reeds in 184243 noteren wede uitgave van het filosofisch werk van Herbart(G. Hartenstein). Ook voor zijn pedagogischWerk noteren we belangsteUing (K. V. Stoy;L. von Strümpell; Th. Waitz in Marburg).Op dit aspect spitst de aandacht zich trouwensmeer en meer toe (we vermelden slechts T. Ziller,W. Rein, Th. Fritzsch, O. Willmann). Wat dezepedagogen Herbartianen genoemd dachtenen deden, is bij het begin van onze eeuw overgekomen als de leer van Herbart. Ten onrechte,aangezien er heel wat aan 'hineininterpretierung'Werd gedaani. Met de Reformpedagogiek is dekritiek losgekomen op Herbart en de Herbartianen (treffend is de kritiek van P. Natorp).Zonder nuanceren werd Herbart mét het Herbartianisme afgeschreven. In dit antiHerbartiaanseklimaat verwondert het wel H. Nohl op hetReformpedagogisch Congres in Göttingen (1948)te horen verklaren: .. wir glauben, dass Herbart noch lebendig ist und gerade in unsererpädagogischen Lage zur neuen Frage gemachtwerden muss'2. Nohl geloofde in een 'HerbartRenaissance'. Hoe dan ook, er werd en wordt inDuitsland aan Herbartstudie gedaan met debedoeling de volledige, originele Herbarttheorietegenover de eenzijdige, vertekende interpretatievan Herbartianen en Reformpedagogen teplaatsen^. In deze tendens is het werk van WalterAsmus op dit ogenblik bijzonder betekenisvol.Vertrekkend van een biografische schets willenwij de inhoud en de waarde van zijn Herbartstudie belichten.
