De instructie bij het leren van bewegingen
Samenvatting
Een ieder die zich bezighoudt met het psychologisch onderzoek naar het Ieren van bewegingen,wordt onherroepelijk met het aspect 'instrueren'geconfronteerd. Vragen aangaande de instructiedie zich bij leerpsychologisch onderzoek vanmotorische vaardigheden voordoen zijn bijv.: InWelke mate moet de instructie aansturen op eenbewust uitvoeren van de aan te leren beweging?Moet een beweging in zijn geheel worden aangeleerd, in delen of hangt dit van de beweging inkwestie af? Welke instructiemogelijkheid leidthet meest efficiënt tot een gewenst uitvoeringslüveau: Verbale instructies plus verbale correcties, demonstraties of'trialanderror'? Of is wellicht altijd een combinatie van deze mogelijkheden het beste?Dit artikel is een poging enkele opvattingenten aanzien van de instructieproblematiek enigszins te ordenen, terwijl tevens aan de hand vaneigen onderzoek (Pijning en Span, 1971) op dieopvattingen wordt ingegaan. In Nederland worden in de lichamelijke opvoeding verschillende instructiewijzen gehanteerdgepropageerd. De contrasterende gezichtspunten over de wijze waarop motorische vaardigheden het beste kunnen worden aangeleerd,duidelijk tijdens de Studiedagen Lichamelijke Opvoeding in 1965 te Amsterdam naar vorengekomen. In een samenvatting van deze conferentie die 'het leerproces' als thema had, zegtJ^ijsdorp (1966), dat Carlier in zijn demonstratieduidelijk aantoonde dat de grondslag van zijnwerk een precieze opdracht is, die tot een preciezeuitvoering leidt (p. 42). Carlier tracht de opdrachtzq te geven dat de oplossing er vrijwel in opgesloten ligt. Daardoor wordt veelvuldig foutiefuitvoeren van de beweging, hetgeen tot fixatiesen frustraties leidt, voorkomen. Carlier doet bijhet instrueren en corrigeren een beroep op hetbewustzijn van de leerling. Bij het corrigerendwingt hij de leerling daardoor mogelijk tot eenfoutenanalyse en cognitieve structurering vande te leren vaardigheid. Volgens Carlier vindthet leerproces dus plaats 'door middel van eenstapsgewijze voortdurende begeleiding van deleerling door de leraar naar de uiteindelijkebewegingsvorm' (p. 115).
