Oplossingen van het afkijkprobleem bij massale examens

Samenvatting

Het afkijkprobleem wordt door studietoetsdeskundigen nogal eens verwaarloosd. Men houdtzich liever bezig met statistische methoden vanitemselectie, de berekening van itemindices, dekunst van het itemschrijven, de subtiele herformulering van zwak gebleken alternatieven etc.Men vergeet graag dat alle interessante wetenschappelijke methoden om de toetsen valider,betrouwbaarder en acceptabeler te maken volkomen tevergeefs zijn wanneer er op het tentamen (examen, etc.) wordt afgekeken. Het probleem wordt des te nijpender naarmate meerWordt overgeschakeld op het gebruik van speciale formulieren, waarvan de door de examinandus op de plaats van de gekozen alternatieVen gezette streepjes, door een machine, de zogenaamde 'optical reader', worden gelezen. Deantwoorden (streepjes) op deze formulieren zijnvan grotere afstand zichtbaar dan de cirkeltjesof kruisjes op de 'ouderwetse' testboekjes. Er is een voor de hand liggende parallel te trekl^en tussen afkijken op examens en onveilig ge^■"ag op de weg. Meestal gebeurt er niets maarSoms wordt men ontdekt (krijgt men een ongeval). Over ongevallen is veel onderzoek verricht,daarvan bij het afkijkprobleem gebruik kanWorden gemaakt, minstens voor het stellen van"ypothesen. In de eerste plaats weet men datniets zo goed helpt als de aanwezigheid van veelPolitie op de weg. Dus: zo veel mogelijk survcil'^nten in de zaal laten circuleren. Natuurlijk"^oet het publiek in beide gevallen er goed van®^ertuigd zijn dat er bij ontdekking ook gestraft^ordt. Hoe vaker het voorkomt dat er bij eenovertreding gestraft wordt hoe gedisciplineerderhet publiek wordt. Maar daarentegen heeftonderzoek aangetoond dat het totaal zinloos isom streng te straffen: vele lichte straffen zijn veeleffectiever dan een enkele verwijdering uit maatschappij of school. Wat betreft de 'opvoeding'van het publiek: er zijn bepaalde groepen,waarbij men succes heeft met een beroep opveilig ge'drag of fair play (buschauffeurs, cadetten), bij andere groepen schijnt het echter alssportief beschouwd te worden om zo veel mogelijk ongemerkte overtredingen te plegen. Hierhelpt alleen het moeilijk of onmogelijk makenvan het begaan van fouten, in het ene geval doorverbetering van de wegen, borden, etc., in hetandere geval door bijvoorbeeld het ver uiteenplaatsen van de examinandi.