H.W.C. A. VISSER EN PESTALOZZI
Samenvatting
De schrijver van het artikel over de Friese schoolopziener H. W. C. A.Visser (17731826) in Paed. Stud. van dit jaar afl. 3 bid. 128 e.v. vestigt er de aandacht op dat tot heden over deze schoolman zo weinigis gepubliceerd. Ik hoop dat het volgende er ook toe mag bijdragenwat meer bekendheid te geven aan de arbeid van deze pionier.Visser behoort met Wester in Groningen, Nieuwold in Friesland enSchneither in Holland tot de verlichte mannen die in de laatste helftvan de achttiende eeuw de grondslagen hebben gelegd voor de laterevernieuwing en verbetering van ons onderwijs.Nog elf jaar na de dood van Visser, dus in 1837, schrijft inspecteurH. Wijnbeek wanneer hij het achtste schooldistrict in Friesland bezocht: „Hij (d.i. schoolopziener H. Amersfoordt) is de opvolger vanwijlen den beroemden Visser, die zich door zijnen ijver eenen grootennaam heeft verworven, doch die de zachtaardigheid miste, waardoorde Heer Amersfoordt zich zoo gunstig onderscheidt." Wanneer men het door de heer A. H. Joustra besproken werk vanVisser, „Verhandeling over de volstrekt noodzakelijke kundigheden,welke in de openbare en armenscholen in het koningrijk der Nederlanden behooren medegedeeld te worden" bestudeert, dan valt het op hoedikwijls de schrijver zich op Pestalozzi (17461827) beroept of diensinzichten propageert. Geen wonder. Visser was een groot bewonderaarvan Pestalozzi en heeft met onvermoeide ijver getracht de opvoedkundige denkbeelden van de grote Zwitserse pedagoog bij de onderwijzers,vooral in Friesland, ingang te doen vinden.De grote bewondering die Visser koesterde voor J. H. Nieuwold (17371812), evenals hij schoolopziener in Friesland en die hij zo vaak metPestalozzi vergeleek, was oorzaak van het eerste schriftelijk contacttussen hem en Pestalozzi. Visser had n.1. in 1814 voor eigen rekeningbij Smallenburg te Sneek een boekje doen verschijnen „Herinnering aanJ. H. Nieuwold, door H. W. C. A. Visser." Dit boekje zond hij Pestalozzi met een begeleidend schrijven dat hieronder volgt.
