Prevalentie, diagnostiek en behandeling van persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen

Een literatuuroverzicht

Samenvatting

Doel: Dit artikel gaat in op de uitingswijze, het
beloop, de diagnostiek en de therapie van
persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen (>60
jaar).
Methode: Een literatuurstudie waarbij met
behulp van zoekstrategieën in het “Cochrane
Central Register of Controlled Trials (CENTRAL)”,
“Cochrane Database of Systematic Reviews
(CDSR)”, “PsychINFO 2000-present” en
“PUBMED” naar relevante literatuur is gezocht
over de periode 1980-2009. De gebruikte
zoektermen zijn geweest “personality disorders”,
“elderly”, “older adults”, “prevalence”,
“diagnosis” en “treatment”. Deze combinaties
leverden 32 hits op.
Resultaten: Uit prevalentiestudies naar de
specifieke persoonlijkheidsstoornissen blijkt in
de verschillende deelpopulaties dat persoonlijkheidsstoornissen
uit het A en C cluster
(vreemd respectievelijk angstig gedrag) bij ouderen
relatief vaak voorkomen terwijl de persoonlijkheidsstoornissen
uit het B cluster (impulsief
gedrag) meer bij jongere volwassenen
worden gezien. Daarnaast blijkt dat persoonlijkheidsvragenlijsten
en -interviews die worden
toegepast in de volwassenenzorg vooralsnog
niet gevalideerd zijn voor ouderen in de
GGZ of V&V-sector. Voorts zijn er op basis van
casestudies aanwijzingen dat cognitieve (gedrags)
therapie en schematherapie goed toepasbaar
zijn bij de behandeling van ouderen
met persoonlijkheidsstoornissen.
Conclusie: De prevalentie, diagnostiek en behandeling
van persoonlijkheidsstoornissen bij
ouderen verdient nadere aandacht. Zo zijn er
aanwijzingen dat het assessment dat werd
toegepast in de epidemiologische studies onvoldoende
is gerelateerd aan specifieke gedragsmanifestaties
van ouderen, is het aantal
specifieke (test)diagnostische handvatten voor
ouderen schaars en zijn de behandelinterventies
enkel gebaseerd op casestudies. Niettemin
worden er thans in Nederland en België
verschillende wetenschappelijke initiatieven
bewerkstelligd om de diagnostiek en behandeling
van persoonlijkheidsstoornissen in de
ouderenzorg te verbeteren.